Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. część II
Jeżeli nie przeczytałaś poprzedniej części, to ten artykuł może być dla Ciebie nieco niezrozumiały, dlatego zachęcam zacząć od:
- części I – Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. https://happylife50plus.pl/2020/11/01/uzdrawiajaca-moc-ajurwedy-koncepcja-6-smakow-cz-i/
Czy zwróciliście kiedyś uwagę na to, że smak spożywanego pokarmu wywołuje wyraźny efekt nie tylko w naszym organizmie ale i w umyśle? Zastanów się, co czujesz po zjedzeniu ostrej papryczki chilli, a co po zjedzeniu kwaśnego, kiszonego ogórka? Czy wiecie, że jest też coś takiego jak smak po-trawienny? A gdyby tak każdy posiłek miał wszystkie 6 smaków? Znasz takie potrawy, które je mają? Jeżeli tak, to bardzo dobrze, a jeżeli nie, to mam nadzieję, że kolejne artykuły naprowadzą Ciebie na nową ścieżkę zdrowego stylu życia.
Tak jak obiecałam w poprzednim artykule, chciałabym Was zapoznać z dwoma kolejnymi, bardzo ważnymi rzeczami wiążącymi się ze smakami (RASA). Być może one pozwolą na lepsze zrozumienie, po co w ogóle są smaki i jak możemy dzięki nim wpływać na nasz organizm za pomocą odpowiedniej diety – bowiem każdy z tych smaków wpływa w określony sposób na nasze dosze (Vata, Pitta, Kapha) i na związane z nimi właściwości, oraz każdy ze smaków jest również związany z określonymi żywiołami, czyli z: eterem (przestrzeń), powietrzem, ogniem, wodą i ziemią.
A jakie są powiązania smaku z tymi żywiołami?
– słodki – powiązany jest z wodą i ziemią – właściwości: ciężki, wilgotny, zimny, np. smaki, w których dominuje żywioł wody i ziemi pomagają organizmowi w wytworzeniu w nim ciężkości, spójności, stabilności, ale i pomagają budować nasze ciało, zwiększają tkankę tłuszczową oraz płyny, byśmy sprawnie funkcjonowali – nadmiar tego smaku może doprowadzać do otyłości, ale i do zatrzymywania się płynów w naszym organizmie
– kwaśny – powiązany jest z ziemią i ogniem – właściwości: lekki, wilgotny, gorący, np. smak wilgotny (słodki, słony, kwaśny) pomaga nawilżyć organizm
– słony – powiązany jest z ogniem i wodą – właściwości: ciężki, wilgotny, gorący
– ostry – powiązany jest z powietrzem i ogniem – właściwości: lekki, suchy, gorący, np. smaki, w których występuje: eter, powietrze i ogień (głównie smaki: ostry, gorzki) pomagają nadać lekkości ciału, osuszają i pobudzają, a także pomagają w usuwaniu toksyn
– gorzki – powiązany jest z eterem i powietrzem – właściwości: lekki, suchy, zimny, np. smak wysuszający (gorzki, ostry, cierpki) pomaga zmniejszyć ilość płynów w organizmie – lekkość lub ciężkość dotyczy z kolei zwiększania lub zmniejszania masy ciała oraz wpływu na nasze trawienie
– cierpki – powiązany jest z ziemią i powietrzem – właściwości: ciężki, suchy, zimny – tutaj smak wychładzający czy rozgrzewający (zimny, gorący) dotyczy mocy trawienia oraz rozgrzewania, bądź wychładzania organizmu i tym samym smaki rozgrzewające (ostry, kwaśny, słony) zwiększą ogień trawienny i temperaturę naszego ciała, natomiast smaki wychładzające (gorzki, cierpki, słodki) spowalniają procesy trawienne i obniżają temperaturę ciała
Wspomniałam też wyżej, że każdy z tych smaków wpływa w określony sposób na nasze dosze. Mamy trzy: Vata, Pitta, Kapha – są to krążące w naszych ciałach energie, niektórzy nazywają je konstytucjami, które powstały jako kombinacja dwóch z pięciu żywiołów i każda z nich ma określone cechy:
1. Vata – powstała z kombinacji powietrza i przestrzeni – jej cechy to: zmienność, suchość, lekkość, ale i zimno;
smak: ostry, gorzki i cierpki nasila i wzmaga Vatę, natomiast smak kwaśny i słony łagodzi i zmniejsza
2. Pitta – powstała z kombinacji wody i ognia – jej cechy to: wilgotność, gorąco, ale i lekkość;
smak: ostry, kwaśny i słony nasila i wzmaga Pitta, natomiast słodki, gorzki i cierpki łagodzi i zmniejsza
3. Kapha – powstała z kombinacji ziemi i wody – jej cechy to: ciężkość, wilgotność, zimno, ale i stabilność;
smak: słodki, kwaśny i słony nasila i wzmaga Kapha, natomiast ostry, gorzki i cierpki łagodzi i zmniejsza
Ale jest jeszcze jedna ważna rzecz –> gdzie i w czym znajdziemy który smak i o co w tym wszystkim chodzi?
– smak słodki -> pszenica, ryż, cukier, rodzynki, mleko (też mleko matki), daktyle, syrop klonowy – budulec wszystkich tkanek – daje siłę, odporność, dostarcza wilgotności, poprawia cerę, zwiększa esencję życia. Właściwe stosowanie daje długowieczność i wyostrza zmysły. Bywa często pobudzający. Nadmiar tego smaku może być przyczyną chorób, takich jak: cukrzyca, artretyzm, choroby serca, guzy, bóle głowy, problemy układu moczowego, zatory limfatyczne, obrzęki, ale też powoduje letarg, ociężałość, otyłość. Smak słodki wydaje się dominować w naszym życiu. Ajurweda mówi, że ‘jeżeli zapanujemy nad słodkością i nie pozwolimy sobie na bycie zdominowanym przez nią, to będziemy umieć rozkoszować się i angażować w życie bez nadmiernego przywiązania’ – chyba coś w tym jest..
– smak kwaśny -> cytryna, tamarynd, niedojrzałe owoce, jogurt, owoce cytrusowe, śmietana, ocet, ser, zielone winogrona, potrawy fermentowane – wzmaga apetyt, reguluje pracę serca, wzmaga ogień trawienny, pomaga w eliminacji odpadów i usuwaniu gazów, pobudza wydzielanie śliny, poprawia trawienie, odświeża umysł. Jeśli jest przyjmowany w nadmiarze, mogą wystąpić objawy, takie jak: swędzenie skóry, ogólne problemy skórne (egzema, trądzik, łuszczyca, czyraki), stany zapalne, gorączka, pocenie się, nadkwasota, zgaga, wrzody, nadwrażliwość zębów. Według Ajurwedy nasze ciało potrzebuje tego smaku, ale tylko w odpowiednio wymierzonych ilościach. Ten smak stymuluje trawienie, jak również oczyszcza ciało i pomaga absorbować minerały i inne mikroskładniki odżywcze z pożywienia.
– smak słony -> sól kamienna, sól morska, czarna sól, wodorosty morskie – wzmaga apetyt i poprawia trawienie, ale też wspomaga budowę komórek krwi i usuwa blokady z kanałów. Przyjmowany w nadmiarze często powoduje problemy ze skórą, może wzmagać bielactwo, pieczenie i swędzenie skóry, przyspiesza powstawanie zmarszczek oraz może powodować łysienie. Nadmierne jego spożycie powoduje również skłonność do zatruć, puchnięcia oraz zaburzeń wydalania moczu. Jedynie używany rozsądnie, pomaga nam, wzmacnia smak jedzenia, ale jego nadmiar szkodzi tkankom i komórkom naszego ciała, prowadząc do szkodliwych procesów starzenia. Według Ajurwedy, ten smak jest stymulantem zarówno apetytu, jak i trawienia.
– smak ostry -> zielone chilli, imbir, cebula, czosnek, pieprz cayenne, czarny pieprz, rzodkiew, musztarda – zmniejsza opuchlizny, pomaga zredukować tkankę tłuszczową, leczy stany zapalne nosa i klatki piersiowej, otwiera zablokowane kanały, wzmaga apetyt i oczyszcza usta. Jest bardzo pomocny przy wielu alergiach. Spożywany w nadmiarze, może niszczyć tkankę łączną w stawach. Może powodować guzy, bóle miednicy i ogólne wycieńczenie. Powinien być spożywany z ghee lub z olejem, w przeciwnym razie może powodować podrażnianie ścianek jelit i niszczyć potrzebną w jelitach florę bakteryjną. Spożywany w nadmiarze może osłabiać funkcje seksualne obu płci. W małych dawkach ten smak przeciwdziała zbytniemu ślinieniu, osusza tkanki ciała i tłuszcze oraz podsyca wewnętrzny ogień trawienny.
– smak gorzki -> gorzki melon, kurkuma, kawa, aloes, rabarbar, gazowane napoje cytrusowe, kozieradka, korzeń mniszka, szczaw kędzierzawy – zwiększa opuchliznę i zatrzymuje wodę, zabija pasożyty, neutralizuje trujące substancje w ciele i oczyszcza krew. Pomaga w leczeniu problemów skórnych, pieczenia i swędzenia, zapobiega uczuciu nudności i wymiotom, wzmacnia wątrobę. Oczyszcza mleko w piersi matki, jest wskazany dla matek karmiących. Ponadto jest wskazany przy gorączce i zapaleniu gardła. Spożywany w nadmiarze wysusza organizm z płynów, co może doprowadzać do odwodnienia tkanek i osłabienia organizmu. Ten smak ma opinię łagodzącego gorączkę i infekcje, usuwającego toksyny i uzdrawiającego umysł i ciało. Spożywany rozważnie jest uważany za wspomagający wewnętrzny ogień trawienny.
– smak cierpki -> masło, niedojrzałe banany, niedojrzały kabaczek, granat, ciecierzyca, okra, fasolka szparagowa, żółty groch łuskany, migdałecznik, ałun – oczyszcza krew, wspomaga trawienie, usuwa toksyny, pomaga przy biegunkach. Spożywany w nadmiarze może wywoływać gazy i wzdęcia, bóle w okolicy serca, zaparcia, wycieńczenie, pragnienie i nawet impotencję. Ten smak jest uważany za agresywny i podkręcający wewnętrzny ogień trawienny oraz pomagający oczyścić ciało, ale tylko jeżeli spożywa się go w małych i rozsądnych ilościach. Cierpka żywność powinna być jedzona dla równowagi ze słodką, tak aby nie wzniecać za mocno i za szybko wewnętrznego ognia trawiennego.
Mówi się, że na wiele rzeczy w naszym życiu wpływu nie mamy, jednak na to jak się czujemy, czy mamy dużo energii, czy nam jej brak, to mamy naprawdę ogromny wpływ. Możemy sami tego dokonywać poprzez dobre i mądre wybory: ćwiczenia fizyczne, odpowiednią dietę, dzięki dodawaniu ziół i przypraw do potraw, dzięki wysypianiu się i poprzez ogólną zmianę stylu naszego życia.
Artykuł ukazał się w miesięczniku ‚ZDROWIE BEZ LEKÓW” nr12/grudzień 2020
A jeżeli mój artykuł spodobał Ci się, to będzie mi bardzo miło, jak postawisz mi kawę -> uwielbiam kawę! A zgromadzone środki przeznaczę na pewno na dalsze rozwijanie swojej wiedzy, na pomaganie i wspieranie innych oraz na czas, który przeznaczam na tworzenie mojego bloga.. i z góry bardzo Ci dziękuję za tą pyszną kawę………..
44 Komentarze
Albert
When I initially left a comment I appear to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and
from now on every time a comment is added I recieve four emails with the exact same comment.
Is there a means you are able to remove me from that service?
Thanks!
Marzena
It is impossible, because for me there is no such option, at least not yet..
Mari
Heya i’m for the first time here. I came across this
board and I find It truly helpful & it helped
me out a lot. I am hoping to offer one thing again and aid others
like you aided me.
Marzena
I am very happy that you like what I am writing.. and welcome back..
Richelle
I really like your writing. Thanks!
Marzena
I’m glad you like it..
Zak
Hi friends, how is the whole thing, and what you wish for to say regarding this piece of writing,
in my view its actually remarkable in favor of me.
Marzena
I’m very glad you like it..
Saul
Excellent items from you, man. I’ve be aware your stuff
previous to and you are just too magnificent.
I actually like what you’ve acquired here, really like what
you’re saying and the way in which through which you assert
it. You are making it entertaining and you still care for to
stay it wise. I can’t wait to read far more
from you. This is actually a wonderful web site.
Marzena
I’m very happy you like it and thank you for visiting..
Noreen
Quality articles is the crucial to interest the visitors to go to see the site, that’s what this web site is providing.
Marzena
Thank you for your so kind words..
Bethany
Very good article! We are linking to this great article on our website.
Keep up the great writing.
Marzena
Thank you very much..
Josephine
Hi there, its fastidious article on the topic.
Marzena
I’m glad you like it..
Sondra
Hello it’s me, I am also visiting this site on a regular basis,
this site is in fact pleasant and the viewers are truly sharing good thoughts.
Marzena
I’m happy you like it..
Delores
I’m not sure why but this site is loading very slow for me.
Is anyone else having this problem or is it a issue
on my end? I’ll check back later on and see if the problem still
exists.
Marzena
I don’t know why.. maybe your internet is too slow..
Adalberto
Its like you learn my thoughts! You seem to understand a lot approximately
this, like you wrote the e-book in it or something.
I believe that you simply could do with a few p.c.
to pressure the message home a bit, however other than that, that is magnificent
blog. An excellent read. I will certainly be back.
Marzena
Thank you for visiting..
Karin
Great work! That is the type of info that are supposed to be shared around the net.
Disgrace on Google for not positioning this submit higher!
Come on over and seek advice from my website . Thanks =)
Marzena
Thank you for so kind words..
Nila
I just like the valuable information you supply for your articles.
I’ll bookmark your blog and check again here regularly.
I’m fairly sure I will be informed many new stuff proper here!
Good luck for the next!
Marzena
Thank you….
Timothy
continuously i used to read smaller content which also
clear their motive, and that is also happening with this article which I
am reading at this place.
Marzena
Thank you for visiting..
Dalton
whoah this weblog is fantastic i really like reading your articles.
Stay up the great work! You know, many individuals are looking around
for this info, you can help them greatly.
Marzena
Thank you for your nice words..
Earle
Helpful information. Fortunate me I discovered your site by accident, and I am
stunned why this accident did not came about earlier!
I bookmarked it.
Marzena
I’m happy you like it..
Carrie
Hey this is somewhat of off topic but I was wanting to know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML.
I’m starting a blog soon but have no coding knowledge so I wanted to
get guidance from someone with experience. Any help would be greatly
appreciated!
Marzena
I can’t help you.. I’m sorry..
Freeman
all the time i used to read smaller articles or reviews that also clear their motive,
and that is also happening with this article which I am reading at
this time.
Marzena
Thank you for visiting..
Monserrate
Thank you a bunch for sharing this with all folks
you really know what you’re speaking about! Bookmarked. Kindly additionally discuss with my site =).
We can have a link exchange arrangement between us
Marzena
I’m happy you like it..
Edison
I know this is somewhat off topic but I was wondering if
you knew where I could locate a capcha plugin for my comment form?
I’m using the same blog platform as yours and I’m having difficulty finding one?
Thanks a lot!
Marzena
Thank you for visiting but I can’t help you..