Uzdrawiająca moc Ajurwedy – Wstęp do kuchni Ajurwedyjskiej – Koncepcja 6 smaków cz. II

Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. część II

Jeżeli nie przeczytałaś poprzedniej części, to ten artykuł może być dla Ciebie nieco niezrozumiały, dlatego zachęcam zacząć od:

• części I – Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. https://happylife50plus.pl/2020/11/01/uzdrawiajaca-moc-ajurwedy-koncepcja-6-smakow-cz-i/

Czy zwróciliście kiedyś uwagę na to, że smak spożywanego pokarmu wywołuje wyraźny efekt nie tylko w naszym organizmie ale i w umyśle? Zastanów się, co czujesz po zjedzeniu ostrej papryczki chilli, a co po zjedzeniu kwaśnego, kiszonego ogórka? Czy wiecie, że jest też coś takiego jak smak po-trawienny? A gdyby tak każdy posiłek miał wszystkie 6 smaków? Znasz takie potrawy, które je mają? Jeżeli tak, to bardzo dobrze, a jeżeli nie, to mam nadzieję, że kolejne artykuły naprowadzą Ciebie na nową ścieżkę zdrowego stylu życia.

Tak jak obiecałam w poprzednim artykule, chciałabym Was zapoznać z dwoma kolejnymi, bardzo ważnymi rzeczami wiążącymi się ze smakami (RASA). Być może one pozwolą na lepsze zrozumienie, po co w ogóle są smaki i jak możemy dzięki nim wpływać na nasz organizm za pomocą odpowiedniej diety – bowiem każdy z tych smaków wpływa w określony sposób na nasze dosze (Vata, Pitta, Kapha) i na związane z nimi właściwości, oraz każdy ze smaków jest również związany z określonymi żywiołami, czyli z: eterem (przestrzeń), powietrzem, ogniem, wodą i ziemią.

A jakie są powiązania smaku z tymi żywiołami?

• 

– słodki – powiązany jest z wodą i ziemią – właściwości: ciężki, wilgotny, zimny, np. smaki, w których dominuje żywioł wody i ziemi pomagają organizmowi w wytworzeniu w nim ciężkości, spójności, stabilności, ale i pomagają budować nasze ciało, zwiększają tkankę tłuszczową oraz płyny, byśmy sprawnie funkcjonowali – nadmiar tego smaku może doprowadzać do otyłości, ale i do zatrzymywania się płynów w naszym organizmie

– kwaśny – powiązany jest z ziemią i ogniem – właściwości: lekki, wilgotny, gorący, np. smak wilgotny (słodki, słony, kwaśny) pomaga nawilżyć organizm

– słony – powiązany jest z ogniem i wodą – właściwości: ciężki, wilgotny, gorący

– ostry – powiązany jest z powietrzem i ogniem – właściwości: lekki, suchy, gorący, np. smaki, w których występuje: eter, powietrze i ogień (głównie smaki: ostry, gorzki) pomagają nadać lekkości ciału, osuszają i pobudzają, a także pomagają w usuwaniu toksyn

– gorzki – powiązany jest z eterem i powietrzem – właściwości: lekki, suchy, zimny, np. smak wysuszający (gorzki, ostry, cierpki) pomaga zmniejszyć ilość płynów w organizmie – lekkość lub ciężkość dotyczy z kolei zwiększania lub zmniejszania masy ciała oraz wpływu na nasze trawienie

– cierpki – powiązany jest z ziemią i powietrzem – właściwości: ciężki, suchy, zimny – tutaj smak wychładzający czy rozgrzewający (zimny, gorący) dotyczy mocy trawienia oraz rozgrzewania, bądź wychładzania organizmu i tym samym smaki rozgrzewające (ostry, kwaśny, słony) zwiększą ogień trawienny i temperaturę naszego ciała, natomiast smaki wychładzające (gorzki, cierpki, słodki) spowalniają procesy trawienne i obniżają temperaturę ciała

Wspomniałam też wyżej, że każdy z tych smaków wpływa w określony sposób na nasze dosze. Mamy trzy: Vata, Pitta, Kapha – są to krążące w naszych ciałach energie, niektórzy nazywają je konstytucjami, które powstały jako kombinacja dwóch z pięciu żywiołów i każda z nich ma określone cechy:

• 

• 

1. Vata – powstała z kombinacji powietrza i przestrzeni – jej cechy to: zmienność, suchość, lekkość, ale i zimno;

smak: ostry, gorzki i cierpki nasila i wzmaga Vatę, natomiast smak kwaśny i słony łagodzi i zmniejsza

2. Pitta – powstała z kombinacji wody i ognia – jej cechy to: wilgotność, gorąco, ale i lekkość;

smak: ostry, kwaśny i słony nasila i wzmaga Pitta, natomiast słodki, gorzki i cierpki łagodzi i zmniejsza

3. Kapha – powstała z kombinacji ziemi i wody – jej cechy to: ciężkość, wilgotność, zimno, ale i stabilność;

smak: słodki, kwaśny i słony nasila i wzmaga Kapha, natomiast ostry, gorzki i cierpki łagodzi i zmniejsza

Ale jest jeszcze jedna ważna rzecz –> gdzie i w czym znajdziemy który smak i o co w tym wszystkim chodzi?

• 

– smak słodki -> pszenica, ryż, cukier, rodzynki, mleko (też mleko matki), daktyle, syrop klonowy – budulec wszystkich tkanek – daje siłę, odporność, dostarcza wilgotności, poprawia cerę, zwiększa esencję życia. Właściwe stosowanie daje długowieczność i wyostrza zmysły. Bywa często pobudzający. Nadmiar tego smaku może być przyczyną chorób, takich jak: cukrzyca, artretyzm, choroby serca, guzy, bóle głowy, problemy układu moczowego, zatory limfatyczne, obrzęki, ale też powoduje letarg, ociężałość, otyłość. Smak słodki wydaje się dominować w naszym życiu. Ajurweda mówi, że ‘jeżeli zapanujemy nad słodkością i nie pozwolimy sobie na bycie zdominowanym przez nią, to będziemy umieć rozkoszować się i angażować w życie bez nadmiernego przywiązania’ – chyba coś w tym jest..

– smak kwaśny -> cytryna, tamarynd, niedojrzałe owoce, jogurt, owoce cytrusowe, śmietana, ocet, ser, zielone winogrona, potrawy fermentowane – wzmaga apetyt, reguluje pracę serca, wzmaga ogień trawienny, pomaga w eliminacji odpadów i usuwaniu gazów, pobudza wydzielanie śliny, poprawia trawienie, odświeża umysł. Jeśli jest przyjmowany w nadmiarze, mogą wystąpić objawy, takie jak: swędzenie skóry, ogólne problemy skórne (egzema, trądzik, łuszczyca, czyraki), stany zapalne, gorączka, pocenie się, nadkwasota, zgaga, wrzody, nadwrażliwość zębów. Według Ajurwedy nasze ciało potrzebuje tego smaku, ale tylko w odpowiednio wymierzonych ilościach. Ten smak stymuluje trawienie, jak również oczyszcza ciało i pomaga absorbować minerały i inne mikroskładniki odżywcze z pożywienia. 

– smak słony -> sól kamienna, sól morska, czarna sól, wodorosty morskie – wzmaga apetyt i poprawia trawienie, ale też wspomaga budowę komórek krwi i usuwa blokady z kanałów. Przyjmowany w nadmiarze często powoduje problemy ze skórą, może wzmagać bielactwo, pieczenie i swędzenie skóry, przyspiesza powstawanie zmarszczek oraz może powodować łysienie. Nadmierne jego spożycie powoduje również skłonność do zatruć, puchnięcia oraz zaburzeń wydalania moczu. Jedynie używany rozsądnie, pomaga nam, wzmacnia smak jedzenia, ale jego nadmiar szkodzi tkankom i komórkom naszego ciała, prowadząc do szkodliwych procesów starzenia. Według Ajurwedy, ten smak jest stymulantem zarówno apetytu, jak i trawienia.

– smak ostry -> zielone chilli, imbir, cebula, czosnek, pieprz cayenne, czarny pieprz, rzodkiew, musztarda – zmniejsza opuchlizny, pomaga zredukować tkankę tłuszczową, leczy stany zapalne nosa i klatki piersiowej, otwiera zablokowane kanały, wzmaga apetyt i oczyszcza usta. Jest bardzo pomocny przy wielu alergiach. Spożywany w nadmiarze, może niszczyć tkankę łączną w stawach. Może powodować guzy, bóle miednicy i ogólne wycieńczenie. Powinien być spożywany z ghee lub z olejem, w przeciwnym razie może powodować podrażnianie ścianek jelit i niszczyć potrzebną w jelitach florę bakteryjną. Spożywany w nadmiarze może osłabiać funkcje seksualne obu płci. W  małych dawkach ten smak przeciwdziała zbytniemu ślinieniu, osusza tkanki ciała i tłuszcze oraz podsyca wewnętrzny ogień trawienny.

– smak gorzki -> gorzki melon, kurkuma, kawa, aloes, rabarbar, gazowane napoje cytrusowe, kozieradka, korzeń mniszka, szczaw kędzierzawy – zwiększa opuchliznę i zatrzymuje wodę, zabija pasożyty, neutralizuje trujące substancje w ciele i oczyszcza krew. Pomaga w leczeniu problemów skórnych, pieczenia i swędzenia, zapobiega uczuciu nudności i wymiotom, wzmacnia wątrobę. Oczyszcza mleko w piersi matki, jest wskazany dla matek karmiących. Ponadto jest wskazany przy gorączce i zapaleniu gardła. Spożywany w nadmiarze wysusza organizm z płynów, co może doprowadzać do odwodnienia tkanek i osłabienia organizmu. Ten smak ma opinię łagodzącego gorączkę i infekcje, usuwającego toksyny i uzdrawiającego umysł i ciało. Spożywany rozważnie jest uważany za wspomagający wewnętrzny ogień trawienny.

– smak cierpki -> masło, niedojrzałe banany, niedojrzały kabaczek, granat, ciecierzyca, okra, fasolka szparagowa, żółty groch łuskany, migdałecznik, ałun – oczyszcza krew, wspomaga trawienie, usuwa toksyny, pomaga przy biegunkach. Spożywany w nadmiarze może wywoływać gazy i wzdęcia, bóle w okolicy serca, zaparcia, wycieńczenie, pragnienie i nawet impotencję. Ten smak jest uważany za agresywny i podkręcający wewnętrzny ogień trawienny oraz pomagający oczyścić ciało, ale tylko jeżeli spożywa się go w małych i rozsądnych ilościach. Cierpka żywność powinna być jedzona dla równowagi ze słodką, tak aby nie wzniecać za mocno i za szybko wewnętrznego ognia trawiennego.

Mówi się, że na wiele rzeczy w naszym życiu wpływu nie mamy, jednak na to jak się czujemy, czy mamy dużo energii, czy nam jej brak, to mamy naprawdę ogromny wpływ. Możemy sami tego dokonywać poprzez dobre i mądre wybory: ćwiczenia fizyczne, odpowiednią dietę, dzięki dodawaniu ziół i przypraw do potraw, dzięki wysypianiu się i poprzez ogólną zmianę stylu naszego życia.

Artykuł ukazał się w miesięczniku ‚ZDROWIE BEZ LEKÓW” nr12/grudzień 2020

A jeżeli mój artykuł spodobał Ci się, to będzie mi bardzo miło, jak postawisz mi kawę -> uwielbiam kawę! A zgromadzone środki przeznaczę na pewno na dalsze rozwijanie swojej wiedzy, na pomaganie i wspieranie innych oraz na czas, który przeznaczam na tworzenie mojego bloga.. i z góry bardzo Ci dziękuję za tą pyszną kawę………..