UZDRAWIAJĄCA MOC AJURWEDY – WSTĘP DO KUCHNI AJURWEDYJSKIEJ – KONCEPCJA 6 SMAKÓW CZ. III

Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. część III

Jeżeli nie przeczytałaś poprzednich części, to zachęcam wrócić do nich i zapoznać się z nimi, aby całość była bardziej zrozumiała:

1. część I – Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. https://happylife50plus.pl/2020/11/01/uzdrawiajaca-moc-ajurwedy-koncepcja-6-smakow-cz-i/
2. część II – Wstęp do kuchni ajurwedyjskiej – trawienie i odżywianie – koncepcja 6 SMAKÓW.. https://happylife50plus.pl/2020/12/01/uzdrawiajaca-moc-ajurwedy-wstep-do-kuchni-ajurwedyjskiej-koncepcja-6-smakow-cz-ii/

W kolejnym artykule, czyli w części IV (i ostatniej) znajdziesz jeszcze lepsze wytłumaczenie i podsumowanie i wówczas mam nadzieję, że temat trawienia i odżywiania w Ajurwedzie, oraz dlaczego warto używać codziennie wszystkich 6 smaków stanie się jeszcze bardziej zrozumiały.. ale to dopiero będzie..

A tymczasem zapoznaj się z częścią III.. jakie czynniki mają wpływ na nasze trawienie oraz gdzie znajdziesz pokarmy mętne czy przejrzyste, ruchome i statyczne, ostre czy tępe.. oraz z jakimi pokarmami kojarzy się ziemia, woda, ogień, powietrze czy eter. Możesz sobie zrobić nawet mały eksperyment i zanim zaczniesz czytać dalej, to wypisz sobie na kartce – jakie pokarmy według Ciebie są ziemiste, ogniste, wodne, zawierają w sobie powietrze czy eter, a potem sprawdź czy miałaś rację – tutaj wiele rzeczy jest bardzo intuicyjnych i naprawdę prostych..

Rozpoznanie smaków i umiejętne zarządzanie nimi w diecie to naprawdę wspaniały klucz do równowagi, ale żeby tego doświadczać trzeba być bardziej uważnym. Dieta, która zawiera wszystkie 6 smaków uważana jest za najbardziej zrównoważoną, ponieważ dostarcza koniecznych, odżywczych wartości do wszystkich tkanek naszego organizmu, dosz i do wszystkich części ciała, wspomagając prawidłowe funkcjonowanie organów i układów. Jeżeli nie możemy tak przyrządzić każdego posiłku, żeby było w nim wszystkie 6 smaków, to postarajmy się chociaż, aby jeden,  dwa w ciągu dnia posiadał je w swoim składzie.

Tak jak wspominałam w poprzednim artykule, że każdy ze smaków jest również związany z określonymi żywiołami, czyli z: eterem (przestrzeń), powietrzem, ogniem, wodą i ziemią, to poznajmy teraz na przykładach, jaki pokarm przypisuje się do jakiego żywiołu – zwróćcie proszę uwagę, że podobne określa podobne, np. jak jest ogień, to pokarmem będą ostre przyprawy, a jak jest powietrze, to wszystkie pokarmy powodujące wzdęcia. Ta wiedza jest naprawdę prosta do nauczenia się.

ZIEMIA – pszenica, ryż, mięso, grzyby, warzywa korzenne i strączkowe, orzechy, migdały, nasiona sezamu

WODA – mleko, nabiał, soczyste owoce i warzywa, woda kokosowa

OGIEŃ – ostre przyprawy, czosnek, cebula, kwaśne owoce, alkohol, tytoń

POWIETRZE – pokarmy wywołujące wzdęcia, suszone owoce, surowe warzywa, niektóre rodzaje fasoli: mung i kidney, ciecierzyca

ETER (przestrzeń) – substancje odurzające, nasenne, narkotyki, alkohol, tytoń

Wiemy, że z Chin pochodzi popularna dieta tzw. 5P – czyli 5 przemian. Dlaczego 5? Bo występuje w niej 5 smaków. Na pewno spotkaliście się w różnych restauracjach z daniem, które ma w nazwie ‘coś tam’ w pięciu smakach. Tajemnicą jest tutaj zachowanie prawidłowej kolejności włączania składników do danej potrawy podczas gotowania. Ale jeżeli uważnie czytaliście moje wcześniejsze artykuły, to pisałam, że ajurweda stanowi podwaliny starożytnej medycyny chińskiej, tybetańskiej, egipskiej i innych. Nie neguję kuchni chińskiej, z pewnością to pożywienie jest zrównoważone energetycznie i dostarcza organizmowi energii podnoszącej witalność i jakość życia ale.. brakuje mi tutaj jednego smaku, który jest w ajurwedzie. O jaki smak chodzi?

Cierpki

Poza tym dla mnie, osoba, która nie lubi nakazów i zakazów, gotowanie w zgodzie z jakąś kolejnością dodawania produktów nie wchodzi w grę. Próbowałam. Jest to dość męczące. Jeżeli mówimy o kuchni chińskiej, to chciałabym dodać, że w każdej kuchni mogą być stosowane zasady kuchni ajurwedyjskiej, bo dzięki jej wiedzy każdy posiłek może być zdrowy, czy w kuchni tajskiej, czy włoskiej możemy korzystać z jej zasad. Wystarczy, że będziemy na przykład spożywać warzywa wtedy, a są przecież w każdej kuchni, kiedy jest akurat sezon na ich uprawę, że spróbujemy równoważyć smaki w każdym posiłku i dostosowywać je do danej pory roku, że będziemy spożywać posiłki ciepłe i o odpowiedniej godzinie, że będziemy robić przerwy między posiłkami i nie będziemy podjadać pomiędzy. Najlepiej spożywać zawsze świeżo przygotowane posiłki, nawet ugotowany ryż zaczyna się psuć około 4 godziny od ugotowania, a skoro jesteśmy tym co jemy, to naprawdę warto się przyłożyć do naszego codziennego menu. To jest naprawdę prostsze niż myślisz.

A teraz po kolei przyjrzymy się 5 czynnikom mającym wpływ na nasze trawienie, czyli:

1. RASA – 6 smaków – i tu skupię się najbardziej, ale mówiąc o procesie trawiennym i odżywianiu w Ajurwedzie nie mogę pominąć kolejnych ważnych elementów, czyli czterech pozostałych

2. GUNA – 20 właściwości

3. VIRYA – energia

4. VIPAKA – smak po-trawienny

5. PRABHAVA – specyficzne działanie

I tak, skoro temat 6 smaków opisałam już dość szczegółowo, to zajmiemy się teraz kolejnym czynnikiem mającym wpływ na nasze trawienie, którym są GUNY – jest to zbiór 20 właściwości, którym przypisywane są odpowiednio cechy, takie jak:

1. ciężki – ser, mięso, orzeszki ziemne                                       2. lekki – ryż, kiełki, imbir, pop corn

3. zimny – pszenica, lody, mięta, mleko                                    4. gorący – papryczka chilli, jajka, tytoń

5. oleisty, tłusty, wilgotny – awokado, kokos                           6. suchy – płatki zbożowe, kasza jaglana, żyto

7. tępy/powolny – mięso, jogurt, tofu                                       8. ostry – papryczka chilli, musztarda, imbir

9. gładki – awokado, masło klarowane, jogurt                        10. szorstki – sałata, surowe warzywa

11. gęsty – ser, mięso, kokos                                                       12. płynny – mleko, soki owocowe i warzywne

13. miękki – awokado, oleje, masło klarowane                        14. twardy – kokos, nasiona sezamu, migdały

15. statyczny/stabilny – kasze, suszona fasola                          16. ruchomy – kiełki, alkohol, prażona kukurydza

17. subtelny – miód, masło klarowane, alkohol                       18. solidny – grzyby, mięso, ser

19. przejrzysty – algi, woda, soki warzywne                              20. Mętny – jogurt, ser

Guny (cechy) mogą służyć do opisywania każdej materii oraz praktycznie każdego doświadczenia. Jak zauważyliście powyżej, układają się one w pary przeciwnych sobie cech. To dzięki nim możemy zrozumieć jedną z podstawowych zasad jakimi kieruje się Ajurweda, a mianowicie, że..

PODOBNE

WZMAGA

PODOBNE  

Co to oznacza w praktyce? Wytłumaczenie jest bardzo proste: jeżeli ktoś żyje w zimnym klimacie, do tego jest środek zimy i ma jeszcze tzw. zimną naturę, to zapewne doświadcza wzmożonej zimnej cechy (guny) i najlepszym rozwiązaniem aby taka osoba wróciła do stanu równowagi, byłoby dostarczenie jej wszystkiego co ma cechy gorąca, na przykład w formie gorących napojów, ciepłych i miłych dla ciała ubrań, zrezygnowanie z zimnego jedzenia, rozkoszowanie się ciepłymi kąpielami, a przede wszystkim sprawienie takiej osobie, żeby mogła przeżywać wszystkie doświadczenia jako przyjemne i ciepłe.

Jak sami widzicie, każda z cech opisuje dokładnie to, czym dany pokarm jest. I taka jest właśnie Ajurweda. Prosta i nieskomplikowana. Jeżeli coś jest twarde, to na przykład: kokos czy migdał, a lekkim jest: ryż, kiełki, imbir, a nawet pop corn. Teraz wiemy dlaczego po zjedzeniu czegoś czujemy się senni i ociężali lub pełni energii do działania. I tutaj kłania się MINDFULNESS – czyli uważność, również albo i zwłaszcza w jedzeniu. Zazwyczaj przygotowując pokarm nie zastanawiamy się czy jest on mętny, miękki, gładki czy gęsty, a naprawdę zanim zaczniemy spożywać, to warto by było go: powąchać.. dotknąć.. spróbować.. zamiast w pośpiechu pochłaniać.

Bardzo ważny w procesie trawienia jest nasz ogień trawienny, który u każdego z nas jest inny. To on determinuje czy proces trawienia przebiega prawidłowo czy też nie i aby był silny, to ważną rzeczą jest odpowiednie łączenie składników – gdy łączymy takie o odmiennych cechach, smakach, właściwościach czy efektach po-trawiennych i spożywamy je razem, to może dochodzić do spowolnienia działania AGNI (ogień trawienny). Wówczas możemy cierpieć na różnego rodzaju niestrawności, jedzenie może nam w żołądku zalegać godzinami (nawet do 8 godzin), czujemy się ociężale i ospale, ale gdy te same składniki spożywamy oddzielnie lub umiejętnie łączymy – wówczas mogą one przyspieszać nasze AGNI, stają się lekkostrawne i szybciej trawione. Jest jeszcze jedno ale.. każdy z nas powinien odżywiać się również zgodnie ze swoim obecnym stanem zdrowia, ale również zgodnie z porą dnia, czy porą roku. Powinniśmy spożywać dużo owoców, nie bać się potraw zawierających skrobię i błonnik, a białka i tłuszcze starać się spożywać oddzielnie.

Tak jak już wspominałam we wcześniejszym artykule, w Ajurwedzie wszystko może być lekarstwem i wszystko może być trucizną. Chodzi o to, że to, co jest korzystne dla ciebie, może wyrządzić krzywdę i szkodę komuś innemu i odwrotnie. Wszystko tutaj jest uzależnione od tego – kim jesteś i jak funkcjonuje twoje ciało w danym momencie. W Ajurwedzie istnieją wszakże praktyki uniwersalne dla wszystkich, jednak największą uwagę zwraca się na jednostkę.

• 

• 

Artykuł ukazał się w miesięczniku “ZDROWIE BEZ LEKÓW” nr2/luty 2021

A jeżeli mój artykuł spodobał Ci się, to będzie mi bardzo miło, jak postawisz mi kawę -> uwielbiam kawę! A zgromadzone środki przeznaczę na pewno na dalsze rozwijanie swojej wiedzy, na pomaganie i wspieranie innych oraz na czas, który przeznaczam na tworzenie mojego bloga.. i z góry bardzo Ci dziękuję za tą pyszną kawę………..